1901 yılında Yunanistan’ın Antikythera adasında bir gemi enkazında keşfedilen Antikythera mekanizması yaklaşık 2000 yıl önce yapılmış ve dünyanın ilk bilgisayarı olarak kabul edilmişti. Bu karmaşık ve eski cihaz “Indiana Jones” filmlerine ilham kaynağı olmuş ve yıllarca bilim dünyasının ilgisini çekmişti. Yapılan yeni bir araştırma, mekanizmanın işlevini daha net bir şekilde ortaya koydu.
İlk kez 1901 yılında bir gemi enkazı sırasında ortaya çıkan ve o zamandan beri bilim insanları tarafından incelenen bilgisayar üzerinde yeni bir araştırma yapıldı. Eserin, parçalar halinde bulunmasına rağmen oldukça karmaşık bir dişli sistemine sahip olduğu belirtildi. Mekanizmanın, M.Ö. 2. yüzyılda yapıldığı ve Antik Yunanlar tarafından bir tür manuel bilgisayar olarak kullanıldığı anlaşıldı. Cihaz, gezegenlerin konumlarını ve ayın evrelerini hesaplamak için kullanılan bir tür astronomik takvim işlevi görüyordu.
SON ARAŞTIRMADAN ÇARPICI BULGU: YUNAN AY YILINA DAYANIYOR
Son araştırmalar ise Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının işlevi hakkında önemli yeni bilgiler sundu. 2021’de yapılan bir çalışmada, takvimin üzerinde Güneş, Ay ve dönemin bilinen beş gezegeninin konumlarını belirlemek için yerleştirilmiş düzenli delikler olduğunu ortaya çıkarmıştı. Fakat, yeni bulgular bu takvimin Mısır güneş yılından değil, Yunan ay yılına dayandığını gösterdi. Bu bulgu, mekanizmanın işlevi hakkında daha önceki görüşleri de değiştirmiş oldu.
Araştırma ekibi, Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının doğru işlevini ortaya koymak için kozmik olayların uzay-zamanda neden olduğu dalgalanmaları ölçen yerçekimi dalgaları araştırmalarını kullandı. Lazer İnterferometre Yerçekimi Dalgası Gözlemevi (LIGO) tarafından elde edilen verilerle yapılan analizler Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının 354 veya 355 delik içerdiğine dair güçlü kanıtlara buldu. Bunun da Yunan ay takvimiyle doğrudan bir ilişkisi olduğunu ortaya çıkardı.
Glasgow Üniversitesi’nden gökbilimciler tarafından yürütülen araştırmalar, Antikythera mekanizmasının nasıl çalıştığını ve eski Yunanlılar tarafından nasıl kullanıldığına katkı sağlarken, araştırma ekibinde bulunan Profesör Graham Woan, “Antikythera mekanizmasındaki bulgularımız, bu olağanüstü cihazın yapılışına ve kullanımına dair anlayışımızı derinleştirmemize yardımcı olacaktır” diyerek bu eski bilgisayarın tarihsel önemine değindi.
