Dövizle borçlanma tam gaz sürüyor

Merkez Bankası’nın (TCMB) sınırlayıcı adımlarına rağmen, firmaların döviz cinsi kredilere ilgisi sürüyor. Yüksek faiz ve yatay döviz kuru nedeniyle sene başından bu yanan ticari kredilerde büyümeyi döviz kredileri sağlıyor. Bankacılık sektöründe TL ticari krediler ile yabancı para krediler neredeyse başa baş hacme ulaşmış durumda. TCMB’nin verilerine göre ticari kredilerde 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme 18 Ekim itibarıyla yüzde 21.5’ten yüzde 24.7’ye yükseldi. Ticari kredilerde ortalama birleşik faiz oranı yüzde 59 bandında seyrederken, dolar cinsi ticari kredilerde geçen hafta ortalama faiz yüzde 7.8, Euro cinsi kredilerde ise yüzde 6.07 oldu. Nitekim, döviz cinsi kredi hacmi, yılbaşından bu yana toplamda 34.4 milyar dolar arttı.

TABLO BU YIL DEĞİŞTİ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre 18 Ekim itibarıyla bankaların döviz cinsi kredi hacmi 163.1 milyar dolar oldu. Bu tutar 5 trilyon 538.4 milyar liraya karşılık gelirken, TL cinsi ticari krediler ise geçen hafta itibarıyla 5 trilyon 961.3 milyar lira (175.5 milyar dolar) oldu. Döviz kredileri hızlı artınca TCMB, 19 Temmuz 2024 tarihinde bu krediler için yüzde 2 olan aylık büyüme sınırını yüzde 1.5’e indirmişti. Döviz cinsi ticari kredilerde büyüme söz konusu kararın ardında geçen üç ayda 8.4 milyar dolar oldu. 2018 sonunda 182.2 milyar dolar olan döviz kredi hacmi, 2023 sonunda 128.6 milyar dolara kadar gerilemişti. Böylece döviz kredi hacmi söz konusu beş yılda 53.4 milyar dolar gerilemiş ve firmaların döviz yükümlülüklerindeki risk de azalmıştı. Ancak faizlerin yükselişe geçtiği 2024 ile birlikte tablo değişti.

Kamu bankalarında büyüme yüksek 

BDDK verileri özellikle kamu bankalarının döviz cinsi ticari kredi büyümesinin yüksek seyretmeye devam ettiğini gösteriyor. 19 Temmuz’da TCMB’nin dövizle borçlanmaya fren olan sınırlamayı devreye almasından itibaren geçen üç aylık dönemde, özel yerli ve yabancı bankaların döviz cinsi ticari kredi hacmi 3.5 milyar dolar artışla 84.5 milyar dolara yükseldi. Kamu bankalarının ise 19 Temmuz-18 Ekim dönemini kapsayan üç ayda döviz cinsi ticari kredi hacmi 4.9 milyar dolar artışla 78.5 milyar dolar oldu.