İranlı yetkililer, geçtiğimiz ay Tahran’da iç çamaşırlarına kadar soyunarak hükümeti protesto eden Azad Üniversitesi öğrencisini serbest bıraktı.
Kasım ayının başında sosyal medyada yayılan bir videoda, arkadaşlarının ‘Ahoo’ diye çağırdığı Mahla Daryaei, iddiaya göre İran hükümetine yakın milisler tarafından darp edildi. Bu olaydan sonra Daryaei, üstündeki kıyafetleri çıkardı ve iç çamaşırlarıyla hükümeti protesto etti.
İran yargı sözcüsü Asgar Cihangir, Daryaei’nin hastanede tedavi gördüğünü ve ardından ailesine teslim edildiğini söyledi. Cihangir, Salı günü yaptığı açıklamada, “Hastaneye sevk edildikten sonra hasta olduğu anlaşıldığı için ailesine teslim edildi. Hakkında herhangi bir yargı dosyası açılmadı,” dedi.
DÜNYA’DA YANKILANDI
Gözaltı, uluslararası tepkilere yol açtı. Uluslararası Af Örgütü de dahil olmak üzere birçok kuruluş, kadının derhal ve koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulundu. Daryaei’nin dik duruşu, Elle dergisinin kapağında görüldü.
Olayın ilk görüntüleri, bir öğrenci hareketi tarafından yayınlandı. Hareket, Daryaei’nin başörtüsü takmadığı için güvenlik güçleriyle tartıştığını ve tartışma sırasında üzerini çıkardığını iddia etti.
İranlı yetkililer, protestosu sonrasında Daryaei’nin “akıl hastası” olduğunu ve bir psikiyatri kliniğine götürüldüğünü söyledi. 2022’de gerçekleşen Mehsa Amani protestolarında da İran, tutuklanan protestocular için benzeri iddialar sunmuştu.
‘AKIL HASTALIĞI’ SİSTEMATİK BASKI
Gözaltının ardından, sosyal medyada İranlı aktivistler, kadın hakları savunucularını akıl hastalığıyla ilişkilendirmenin sistematik bir baskı yöntemi olduğunu ifade etti.
BBC’ye konuşan, 2018 yılında Kanada’ya kaçan İranlı kadın aktivist Azam Cangravi, kendisine akıl hastası muamelesi yapılması için İran tarafından ailesine baskı yapıldığı söyledi.
Cangravi, “Ailem bana bu baskıyı yapmadı ama birçok aile baskı altında ve sevdiklerini korumanın en iyi yolunun bu olduğunu düşünüyor. Akıl hastalığını sorgulamak, İslam Cumhuriyeti’nin kadınları itibarsızlaştırma yolu” dedi. Cangravi, bir protesto esnasında baş örtüsünü çıkardığı için 3 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
İki yıl önce Mahsa Amini, başörtüsünü “uygun şekilde” takmadığı gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra polis nezaretinde hayatını kaybetmişti. Ölümünün ardından başlayan ve aylarca süren ülke çapındaki protestolarda 500’den fazla kişinin öldüğü bildirildi.
