Anadolu Ajansı, 6 Şubat 2024’te geçtiği haberde, 978 bini aşan nüfusuyla Esenyurt’un Türkiye’nin en kalabalık ilçesi ünvanını koruduğunu belirtiyordu.
57 ilden büyük olmasının yanı sıra, göçün en kontrolsüz halinin çıplak örneği olan Esenyurt, Ekim 2024 itibariyle artık ‘başkansız’ da bir ilçe.
Hızlıca Esenyurt Belediyesi’nde yaşananları hatırlamak gerekirse Mart 2024 seçimlerinde 227 bin 608 oy alan Cumhuriyet Halk Partisi adayı Ahmet Özer, terör örgütü üyeliği suçlamasıyla tutuklandı. Ertesi gün yerine kayyum olarak Can Aksoy atandı.
GÖÇLE DOĞAN İLÇE
Özer, Haziran 2024 seçimleride oy kullanan 464 bin seçmenin 227 bininin tercih ettiği isimdi. 1989’da ilk olarak belde olan Esenyurt’ta yapılan yerel seçimlerde, daha önce hiçbir aday bu kadar yüksek oy sayısına ulaşamamıştı.
2008’de ilçe statüsüne kavuşan ilçenin tarihi aslında ‘değişen İstanbul’ kavramının da tarihsel bir örneği durumunda.
Göç, rant, çete üçgeninde sürekli gündeme gelen Esenyurt’un gerilimlerine siyasi bir sürecin de eklenmesi ilçeyi hem tanımak hem de tarihsel gelişimini hatırlatma gereksinimi de doğurdu.
Esenyurt’un gerçeği: Göç
1913’te biten Balkan Savaşları’nda Trakya’daki topraklarını kaybeden Osmanlı, yoğun bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalınca çözümü Esenyurt Köyiçi olarak adlandırılan bölgede buldu.
NÜFUS SÜREKLİ ARTIYOR
Bölgede bulunan Eşkinoz isimli çiftliğe yerleştirilen Balkan göçmenleri, yaşamlarını sürdürürken sanayileşmeyle başlayan başka bir göç dalgası nüfusun hızla artmasına neden olur.
1965’te bin 700’ü geçmeyen nüfus, 1985’te 22 bini aşar. Bugünün göstergeleri bir kenara 1980’li yıllarda bile Esenyurt’un nüfus artış hızı İstanbul ortalamasının üç katıydı.
100 yıl sonra da ilçenin kaderi aynı olur. Suriye Savaşı İstanbul’a gelen yüzbinlerce göçmenin tercih ettiği yer Esenyurt olurken, resmi verilere göre ilçede 150 binden fazla göçmen bulunuyor.
Yoğun nüfus ve kayıtsız göçün bir sonucu olarak ortaya çıkan güvencesizlik, kaçak çalışmanın da önünü açan bir etken. İlçenin herhangi mahallesinin sokaklarında gezerken merdiven altı atölyelerde çalışan çocuk yaşta göçmenleri görmek mümkün.
101 ÜLKEDEN GÖÇ ALDI
Kent Konseyi’nin açıklamalarına göre Esenyurt’ta 101 ülkeden vatandaş bulunuyor.
Afrika ve Suriye uyruklu göçmenlerin yoğunluğu sadece ulusal basının da uluslararası basının da ilgisini çekiyor.
Öyle ki 2020 yılından itibaren ilçede Uganda Güzellik Yarışması düzenlenmeye başladı. 2004’ten 2019’a kadar Afrika Uluslar Kupası da Esenyurt’ta yapılıyordu.
20 yıl arayla uydu görüntüleri
Aşağıdaki iki ayrı uydu fotoğrafının arasında 20 yıl var. Birçok arazi görüntüsü 20 yıl içerisinde inşaata dönüştü.
Söz konusu ‘inşaatın rantını’ anlamak için yine TÜİK verilerinden bir gösterge sunmak önemli. Bu verilere göre en çok daire yapılan ikinci ilçe Başakşehir üçüncü ilçe ise Küçükçekmece. Bu iki ilçedeki toplam daire sayısı 225 bine ulaşıyor. Yani Esenyurt, en yakın rakibinin iki katı kadar daire üreten bir konumda.
REZİDANS CENNETİ
Devasa kar marjı nedeniyle ilçeninneredeyse her parseli başka bir rezidans tarafından parsellendi. Ara sokaklarda, aniden karşınıza çıkan birçok rezidansla karşılaşıyoruz.
AKP iktidarının CHP’li Esenyurt Belediyesi’ne kayyum hamlesinin siyasi yankıları sürerken bu yazı dizisinde Esenyurt’un arka sokaklarında, yıllardır gelişen sosyolojik durumu, değişimin şahitleri ve tanıklarıyla takip edeceğiz.
İnşaat başkenti
2008’de ilçe statüsü tanına ilçe, o yıllarda da popüler olan inşaat furyasının kalbi haline geldi. TÜİK verilerine göre 2011-2023 arasında İstanbul’da iki ve daha yüksek katlı inşaa edilen binalardaki dairelerin toplam sayısı 1 milyon 980 bin. Aynı yıllar arasında Esenyurt’ta inşa edilen daire sayısı ise 203 bin 909.
Esenyurt’un devasa bir şantiyeye dönüşümünü anlamak için son 12 yılda, İstanbul’da inşa edilen dairelerin yüzde 10’unun ilçede bulunduğunu belirtmekte de fayda var.
Yıllara göre Esenyurt’ta satılan konut sayısı
2015: 40545
2016: 40436
2017: 39676
2018: 36560
2019: 33194
2020: 36234
2021: 37102
2022: 36315
2023: 25189
