Sibirya’da kendi kendine patlayan kraterler bir süredir merak konusu. Bu fenomeni araştıran Cambridge Üniversitesi’nden kimya mühendisi Ana Morgado ve ekibi, yer altında sıkışan metan gazının, permafrostun (donmuş toprak) üst kısmında baskı yaratması sonucunda patlamaların meydana geldiğini belirtti.
Permafrost katmanının altında, metan gazı içeren “metan hidratlar” ve “kriyopeg” adı verilen, tuzlu suyla dolu cepler bulunuyor. Isınan iklimle birlikte bu üst katmanlar çözülmeye başlıyor ve tuzlu su ile metan hidrata kadar inen çatlaklar oluşuyor. Bu durum, gazın hızla yüzeye çıkıp patlayarak büyük kraterler oluşturmasına yol açıyor.
Ancak bazı bilim insanları bu teoriyi eleştiriyor. Moskova’daki Skolkovo Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden Evgeny Chuvilin, permafrostun kalın ve buz açısından zengin yapısı nedeniyle suyun bu katmanları aşmasının zor olduğunu belirtiyor ve patlamaların daha çok yüzeyde sıkışan gazın aniden serbest kalmasıyla oluşabileceğini öne sürüyor.
Bilim insanları, kraterlerin artışının iklim değişikliğine bağlı olarak devam edebileceği ve bu olayların sadece uzak alanları değil, bölgedeki yerleşim yerleri ve enerji tesislerini de etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Patlamalar, atmosfere güçlü bir sera gazı olan metanı salarak küresel ısınmayı daha da hızlandırıyor.
Bu araştırma, iklim değişikliğinin ve permafrost çözülmesinin kutup bölgelerinde yol açabileceği riskleri gözler önüne seriyor. Bilim insanları, iklimin hızla değiştiğini ve insan kaynaklı faaliyetlerin dünyayı hızla dönüştürdüğünü belirterek gelecekte daha fazla krater patlamasının olabileceği konusunda uyarıyor.
